LÝ THUYẾT TRỌNG TÂM VỀ ẢNH HƯỞNG CỦA MÔI TRƯỜNG ĐẾN SỰ BIỂU HIỆN CỦA KIỂU GEN
Tổng quát
– Mối quan hệ giữa gen và tính trạng: Gen (ADN) —> mARN —> Prôtêin —> Tính trạng
– Với cùng một kiểu gen nhưng trong những điều kiện môi trường khác nhau cho những kiểu hình khác nhau.
– Bố mẹ không truyền cho con những tính trạng đã hình thành sẵn mà truyền cho con một kiểu gen.
– Kiểu gen quy định khả năng phản ứng của cơ thể trước điều kiện môi trường.
– Kiểu hình là kết quả của sự tương tác giữa kiểu gen và môi trường.
– Sự biểu hiện của 1 tính trạng ra ngoài thành kiểu hình ngoài phụ thuộc kiểu gen còn phụ thuộc: môi trường trong, môi trường ngoài, loại tính trạng.
1. Thường biến
– Là những biến đổi kiểu hình của cùng một kiểu gen, phát sinh trong quá trình phát triển cá thể dưới ảnh hưởng của điều kiện môi trường, không liên quan đến biển đổi KG.
Những lưu ý quan trọng về thường biến
– Chỉ biến đổi kiểu hình.
– Không biến đổi kiểu gen.
– Xảy ra đồng loạt theo một hướng xác định.
– Không di truyền được.
– Không có ý nghĩa trong tiến hóa và chọn giống.
– Chỉ có giá trị thích nghi.
– Ý nghĩa: Giúp cơ thể phản ứng linh hoạt về kiểu hình để tồn tại trước môi trường luôn thay đổi (có ý nghĩa gián tiếp đối với quá trình tiến hoá).
2. Mức phản ứng của kiểu gen
– Tập hợp các kiểu hình của cùng một kiểu gen tương ứng với các môi trường khác nhau gọi là mức phản ứng của 1 KG (Giới hạn thường biến của kiểu gen).
– Mức phản ứng do gen quy định, trong cùng 1 KG mỗi gen có mức phản ứng riêng.
– Có 2 loại mức phản ứng:
+ Mức phản ứng rộng: thường là những tính trạng về số lượng như: năng suất sữa, khối lượng, tốc độ sinh trưởng, sản lượng trứng, sữa.
+ Mức phản ứng hẹp: là những tính trạng chất lượng như: tỉ lệ bơ, sữa…
Các đặc điểm cần lưu ý về mức phản ứng của kiểu gen
– Mức phản ứng càng rộng sinh vật càng dễ thích nghi.
– Di truyền được vì do kiểu gen quy định.
– Thay đổi theo từng loại tính trạng.
Phương pháp xác định mức phản ứng: Để xác định mức phản ứng của 1 kiểu gen cần phải tạo ra các cá thể sinh vật có cùng 1 kiểu gen, với cây sinh sản sinh dưỡng có thể xác định mức phản ứng bằng cách cắt đồng loạt cành của cùng 1 cây đem hồng và theo dõi đặc điểm của chúng.
Sự mềm dẻo về kiểu hình: Hiện tượng một kiểu gen có thể thay đổi kiểu hình trước những điều kiện môi trường khác nhau gọi là sự mềm dẻo về kiểu hình.
Các đặc điểm quan trọng của sự mêm dẻo vê kiểu hình
– Do sự tự điều chỉnh về sinh lí giúp sinh vật thích nghi với những thay đổi của môi trường.
– Mức độ mềm dẻo về kiểu hình phụ thuộc vào kiểu gen.
– Mỗi kiểu gen chỉ có thể điều chỉnh kiểu hình của mình trong 1 phạm vi nhất định.
|
STUDY TIP – Kiểu gen quy định mức phản ứng, khả năng về năng suất của giống. Kỹ thuật sản xuất quy định năng suất cụ thể của một giống. Như vậy để nâng cao năng suất cần có kỹ thuật chăm sóc cao đồng thời với việc làm thay đổi vốn gen (cải tạo giống) |
CHƯƠNG III: DI TRUYỀN HỌC QUẦN THỂ