Soạn bài Cảnh rừng Việt Bắc
Nội dung chính: Cuộc sống giản dị, đơn sơ ở núi rừng Việt Bắc và tâm trạng tràn đầy lạc quan, tin tưởng của nhân vật trữ tình.
Câu 1 (trang 79 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Phân tích khung cảnh thiên nhiên và bức tranh sinh hoạt trong sáu dòng thơ đầu.
Trả lời:
– Vẻ đẹp của thiên nhiên nơi núi rừng kì vĩ: tiếng vượn hót, tiếng chim kêu, hót liên tục hay kêu suốt cả ngày làm cho lòng người rưng rưng một nỗi niềm tha thiết yêu thương.
– Cuộc sống nơi đây rất bình dị, gần gũi, trong ăn uống, sinh hoạt hằng ngày.
– Thức ăn tuy đạm bạc, thô sơ, không cầu kì.
– Cảnh với người, thực tại gần lại nhau, hòa quyện vào nhau.
– Khung cảnh non xanh, nước biếc hiện lên thật đẹp đẽ, bao la, như rộng ra trước mắt người đọc.
– Đến rượu ngọt, chè tươi mặc sức say cho thấy một sự lạc quan, một tinh thần thư thái sau những giây phút làm việc căng thẳng.
→ Khung cảnh thiên nhiên cùng cuộc sống đơn giản nhưng nồng hậu, con người sống hòa hợp với thiên nhiên, gắn bó và tận hưởng, nhìn thấu được vẻ đẹp kì vĩ của thiên nhiên ngay cả trong những hoàn cảnh gian khổ nhất. Qua đó để thấy được tấm lòng luôn tha thiết, yêu say đắm cảnh sắc thiên nhiên, đất nước.
Câu 2 (trang 79 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Xác định chủ thể trữ tình trong bài thơ và cho biết dựa vào đâu để bạn xác định như vậy.
Trả lời:
– Chủ thể trữ tình: Tác giả
– Dựa vào nội dung của bài thơ và nhìn nhận, đặt trong bối cảnh lịch sử, văn hóa, hoàn cảnh sáng tác để xác định.
Câu 3 (trang 79 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Bài thơ đã đáp ứng yêu cầu về thể thơ như thế nào? Các yếu tố hình thức (từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ, vần, nhịp) có tác dụng gì trong việc thể hiện chủ đề, thông điệp của bài thơ?
Trả lời:
– Thể thơ thất ngôn bát cú.
– Các yếu tố hình thức góp phần thể hiện chủ đề, thông điệp của bài:
+ Cách gieo vần: vần chân ay
+ Biện pháp liệt kê hình ảnh miêu tả vẻ đẹp nơi núi rừng Việt Bắc: vượn hót chim kêu; non xanh, nước biếc; rượu ngọt, chè tươi; trăng, hạc, xuân.
+ Tác dụng: nhấn mạnh rằng nơi núi rừng Việt Bắc có rất nhiều cảnh đẹp trù phú, thú vị. Thể hiện tình yêu thiên nhiên, sự gắn bó với thiên nhiên của Bác Hồ.
Câu 4 (trang 79 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Tìm hiểu hoàn cảnh sáng tác của bài thơ. Cho biết hoàn cảnh ấy đã giúp bạn hiểu thêm điều gì về thông điệp từ bài thơ và tâm hồn, cốt cách của nhà thơ Hồ Chí Minh.
Trả lời:
– Bài thơ Cảnh rừng Việt Bắc được Bác Hồ viết vào mùa xuân năm 1947, sau một năm quân ta tạm rút khỏi thủ đô Hà Nội để lên núi rừng bạt ngàn Việt Bắc, lập căn cứ làm cuộc trường kỳ kháng chiến thần thánh chín năm chống thực dân Pháp. Đây là lần thứ hai, Bác Hồ và Trung ương Đảng sống, làm việc tại căn cứ địa Việt Bắc để lãnh đạo cách mạng.
– Bài thơ đã thể hiện sự lạc quan, giản dị, ý chí của Bác. Lí tưởng cách mạng của Người là giải phóng đất nước, giải phóng nhân dân ra khỏi ách thống trị của thực dân Pháp. Dù sống trong hoàn cảnh khó khăn ở chiến khu Việt Bắc nhưng Bác vẫn hướng lòng mình đến thiên nhiên. Bác một lòng vì nước, vì dân.
Câu 5 (trang 79 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Nêu một số điểm tương đồng/ khác biệt về nội dung/ hình thức nghệ thuật giữa hai bài thơ Cảnh rừng Việt Bắc và Rằm tháng Giêng.
Trả lời:
|
|
Cảnh rừng Việt Bắc |
Rằm tháng Giêng |
|
Giống nhau |
– Cả hai đều được sáng tác và lấy cảm hứng từ trước vẻ đẹp thiên nhiên vùng Tây Bắc trữ tình. – Miêu tả những hình ảnh độc đáo bộc lộ tình yêu thiên nhiên và đất nước của tác giả – Con người luôn hòa quyện với thiên nhiên, luôn hướng tới những điều tốt đẹp nhất. |
|
|
Khác nhau |
Bài thơ “Cảnh rừng Việt Bắc” thể hiện sự hài hòa mọi sự vật. Vì cảnh đẹp đã ghi tạc trong những tâm tư sâu nặng trong lòng Người, Người khẳng định lòng chung thủy sẽ quay trở lại thăm nơi này, lời hứa hẹn son sắt khi từ biệt mảnh đất tươi đẹp này về miền xuôi. Người không bỏ mặc thiên nhiên, coi nó sống động trong tâm hồn mình, vì thế Bác chẳng bao giờ lãng quên quá khứ đẹp đẽ, mất đi tình yêu thương với Việt Bắc. |
Bài thơ “Rằm tháng giêng” lại là bức tranh đầy sắc xuân và tâm trạng say mê thưởng thức vẻ đẹp trời xuân của nhà thơ, nhà thơ cùng đồng chí của mình bàn việc quân ở khung cảnh sông nước nơi Việt Bắc. |
Xem thêm các bài soạn văn lớp 12 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:
Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu
Cảnh rừng Việt Bắc
Viết bài phát biểu trong lễ phát động một phong trào hoặc một hoạt động xã hội
Thuyết trình về một vấn đề liên quan đến cơ hội và thách thức của đất nước
Ôn tập trang 84
Tri thức ngữ văn trang 85